Kurbağalar ve deprem

Tabiyat fenomenleri Türkiye'de heycan yapıyor: Önce yüzbinlerce kurbağa insanları korkuttu, şimdi kelebeklerin hücumu bilmece haline geldi.

Aniden her yerdeler. Günlerdir Türk metropolü İstanbul'da birdenbire artış gösteren gri-kahverenkli kelebekler insanları hayrette bırakıyor. "Bazıları kelebeklerin yakın gelecekte olacak bir depremin elçileri olduğunu sanıyor" haberini veren Vatan gazetesi hemen ülkenin en iyi kelebek uzmanlarına danışmış. Uzmanlar Türkleri rahatlattı: Olay her sekiz-on sene içinde gelişen bir popülasyon artışından ibaretmiş. Ama sırf kelebeklerin bu korkutucu çoğalması değil bazı Türkleri endişelendiren. Kısa bir süre öncesinde Yunan kurbağalar Türk medyasında heycana yol açmıştı.

Yüzbinlerce kurbağa birdenbire Yunanistan'ın Kuzey'indeki bir otoyolda ortaya çıkmışlardı. Kurbağaların göçü Yunanistan'ın Langadas şehri yakınlarında keşfedildikten sonra Akşam gazetesi "Kurbağalar otoyolda - deprem yaklaşıyor" manşetini atmıştı. Takvim gazetesinde ise "Deprem geliyor" deniliyordu. Kurbağaların Türk-Yunan sınırında veya Ege'de muhtemel bir depremden kaçtıklarına dair tahminler yürütülüyordu. Bir milyon kurbağanın göç etmesinden dolayı Langadas'da polis geçici olarak yolu kapatmak zorunda kaldı. Yunan yetkililerin bu tabiyat fenomeni için oldukça masum bir açıklamaları da vardı: Kurbağalar yakın bir gölden yola çıkarak başka bölgelerde yem arıyorlardı.

Peki bu gerekçe doğru mu? Neticede uzun zamandır bazı hayvanların şimdiye kadar bilinmeyen bir şekilde depremleri hissettikleri söylentisi var. Yunanistan'daki kurbağa göçünden birkaç gün sonra birkaç yüz kilometre uzaklıkta olan Türkiye'nin Kuzeybatı'sında küçük çaplı bir deprem meydana geldi.

Yunanistan'daki kurbağa göçü karşısında Türk gazeteleri Büyük Britanya'dan araştırmaları işaretliyorlardı: "Journal of Zoology" adlı bilim dergisinde araştırıcı Rachel Grant'in İtalya'nın L'Aquila bölgesinde yaptığı saptamaları rapor etmişti. İtalya'da kurbağalar birden çiftleşmeyi bırakmışlardı - geçen yıl Nisan ayındaki depremden beş gün önce. Grant'ın yazdığına göre kurbağalar ancak depremden birkaç gün sonra normaliteye geri dönmüşler.

Türkiye'de 20.000 civarında insanın öldüğü 1999 depreminde yine benzer haberler çıkmıştı. Kurtlar ve köpekler deprem öncesi tedirgin davranışlarla dikkat çekmişlerdi. Bazı köpekler gece yarısı sahiplerini evlerden çıkararak hayatlarını kurtarmışlar.

Türk uzmanlar ise hayvanat alemindeki bu esrarengiz fenomelerden çok binaların sağlamlaştırılması gibi somut tedbirler alınmasını tavsiye ediyorlar. Araştırmacılara göre kelebek hücumu iki hafta sonra geçmiş olacak.

Kaynak: Türkei - Die Frösche und das Erdbeben, Der Tagesspiegel, 04.07.2010.

Tercüme: Algabal